ErikPrikt… de tijd
“Waar blijft de tijd?” zeggen ouderen vaak. “Alles gaat zo snel tegenwoordig!” Jonge mensen halen daarover hun schouders op: “Ouwe-mensen-gezeur.” Toch veroorzaakt de moderne levensstijl bij 12% van die dynamische jongeren burn-out gerelateerde problemen.* Hoe komt dat?
Door verandering van de ‘subjectieve tijdsparadox’. Eeuwen lang waren de beleefde en de herinnerde tijd ‘omgekeerd evenredig’ met elkaar: een boeiende dag vliegt voorbij, maar terugdenkend heb je er juist veel herinneringen aan. En een saaie dag kruipt voorbij, maar je bent hem zo weer vergeten. Een lange belevingstijd heeft dus een korte herinneringstijd tot gevolg, en omgekeerd.
Maar in deze tijd van multitasking en digitale media is een nieuwe vorm van tijdservaring ontstaan: geen kort-lang-, of lang-kortpatroon van tijdsbeleving, maar een kort-kort-patroon! Je kent dat wel: als je na een dag computerwerk ’s avonds wat gaat zitten zappen, surfen of gamen, dan ben je daar zo maar een paar uur mee bezig. Maar ook al heb je je helemaal laten vollopen met ‘stimuli’, het voelt niet alsof het een lange, leuke dag is geweest. In je herinnering blijft er niets van over… het nieuwe kort-kortpatroon.
Wat maakt het verschil? Vooral de aard van de bezigheden. Op een afwisselende dag worden alle zintuigen aangesproken en vormen ze een lichamelijke en geestelijke totaalervaring. Een televisie/computerdag beleven we stil zittend, zonder de geuren en geluiden van buiten, zonder de wind in je haren en de regen in je gezicht of de afwisseling van stille en lawaaiige locaties. Bovendien is het meeste dat we op die beeldschermen zien onpersoonlijk, ‘leeg’, zonder zingeving of tijd voor reflectie. Ze laten geen herinneringssporen achter in onze hersenen. Sterker nog, ons brein traint zich om die overload aan indrukken snel uit te wissen. Dat is pure noodzaak in onze versnellingssamenleving, waarin ‘ervaring’ synoniem is aan ‘verouderd’ en we alleen geïnteresseerd zijn in wat NIEUW! is.
Waarom doen we dat eigenlijk? Het leven vliegt zo snel voorbij en je wil, nee je móét er alles uit halen. Zo worden we steeds rijker aan belevenissen en steeds armer aan geleefde ervaringen. Waar dit heengaat? Tot een sterkere vervreemding van ons zelf, zegt de een; ach, het gevoel van ‘versnelling’ is van alle tijden, stelt een ander.
Neem de tijd en de ruimte om daar eens rustig over na te denken. Tijdens een lange strandwandeling, een retraite in een klooster (waar voor elke taak een begin- en een eindtijd vaststaat), of op een Mediterraan eiland, waar de mensen een andere tijdsbeleving hebben dan wij en niets vaststaat.
Bronnen: * TNO-onderzoek 2016
Hartmut Rosa, ‘Leven in tijden van versnelling’
Joke Hermsen, ‘Stil de tijd’
Erik Slagt
Ermeloër Erik Slagt coacht mensen die ‘een beetje vastlopen’ in hun persoonlijke ontwikkeling. Motto: er is altijd meer ruimte dan je denkt.
- Zie ook: www.espacio-coaching.nl
