Is iemand is óf man, óf vrouw of bestaan er veel meer genders dan deze twee? Wat is gewoon, wat is ongewoon, en wie bepaalt dat? Museum Het Pakhuis in Ermelo geeft in samenwerking met leerlingen van Chr. College Groevenbeek en de kunstenaars van StEK, daar geen oordeel over. Maar met het project Zij/hij in Gelderland rondom het thema ‘gender’ worden mensen wel aan het denken gezet over dit actuele onderwerp. De boodschap is niet te snel te (ver)oordelen.
Vanmiddag, vrijdag 8 maart, werd Zij/hij in Gelderland onder grote belangstelling geopend op het Pauwenplein in Ermelo.
Met fotoreeks door Grietje-Akke de Haas
Gevoelig
Ter ere van de opening van het genderproject danste GV Sparta, onder leiding van Marlon Japega en Suzan Guliker een moderne dans op het nummer ‘Awakened’ van Ian McIntosh. Een zeer gevoelig nummer waarbij de hokjes waarin mensen al snel worden geplaatst een hoofdrol speelden. Waarbij de slot scene, de dansers trokken een laagje kleding uit en toonden een zwart T-shirt met regenboog hart, geen uitleg nodig had.
Een andere draai
Vervolgens verplaatste de opening van het genderproject zich een paar meter verderop naar de galerie van StEK in De Enk 16. De nieuwe expositie verbeeldt wat de kunstenaars van StEK beleven bij ’typisch vrouwelijk’ en ’typisch mannelijk’ en de rol van mannen en vrouwen in de samenleving.
Leerlingen Groevenbeek
Daarnaast hebben leerlingen van Groevenbeek kunstwerken gemaakt waarin ze op een speelse manier bekende portretten uit de kunstgeschiedenis en bekende personen gebruikt hebben om vertrouwde genderrollen een andere draai te geven. Hierdoor raakt de blik van de kijker verstoord en hij/zij wordt aan het denken gezet over identiteit, respect, tolerantie en de grenzen van kunst.
Gedicht
Dorpsdichter Fiet van Beek droeg vervolgens haar gedicht voor over het onderwerp:
BLINDE VLEK
Normaal is net zo gek als het einde
van de wereldbol, net zo blauw als
het kijken door een roze bril, even
rond als een vierkante lens ooit
werd geslepen. Zonder een brug
tussen linker- en rechterglas,
balans tussen wat vaag en helder
is, zal het beeld eenzijdig zijn,
voelbaar de scherpte van verdriet.
Dement, labiel, hysterisch
nemen wij voor waar.
Gestoord, verward, wantrouwig,
nemen wij onaangepast
waar in het beslagen venster van de tijd.
Talent dat niet past in het plaatje,
gezien gedrag dat onbegrepen blijft,
waan van de dag die uitsluitend
rondwaart en onverstoord bepaalt
wie sterk genoemd wordt en wie zwak.
Vrouwen, achter wie Veldwijks deur
is dichtgedaan; als zij hier vandaag
met ons – zien wij hen dan anders aan?
Fiet van Beek,
2019
Vrouwen van Veldwijk
In Museum Het Pakhuis en op Ermelo Centraal is vanaf 16 maart een expositie te bekijken rond de ‘Vrouwen van Veldwijk’. Op de begraafplaats van Veldwijk zijn vrouwen te vinden die hun laatste dagen op Veldwijk hebben doorgebracht. Hun levens voor Veldwijk geven ons een inkijkje in verwachtingen, rolpatronen en vrouwelijkheid van een eeuw geleden. In de maanden april, mei, juni, september en oktober vinden er in Het Pakhuis verschillende evenementen en lezingen plaats rond het thema gender.
Ermelo Centraal
Vanaf Ermelo Centraal is er een route te lopen over het terrein van Veldwijk waarin bezoekers kennismaken met het verhaal van deze vrouwen en van de ontwikkeling van de psychiatrie aan het begin van de vorige eeuw. De route is vrij verkrijgbaar en is ongeveer 5 kilometer.
