In aanloop naar de 73ste herdenking van de bevrijding duikt Stichting Behoud Oorlogsherinneringen in de geschiedenis van Ermelo tijdens het laatste oorlogsjaar. In het bijzonder de geschiedenis van Paviljoen 2 op ’s Heeren Loo.
Door Pieter Trap, met fotoreeks.
De Spookzolder
Vanaf oktober 1944 tot aan de bevrijding was Paviljoen 2 uitvalsbasis voor onderduikers die een veilig heenkomen zochten. Er was door Gerrit Riemer en Piet van Vliet een ingenieuze schuilplaats ingericht, genaamd ‘De Spookzolder’.
Geheime kamer
De zolder van het paviljoen bestond uit een brede gang met aan één kant deuren die toegang gaven tot de kamers van de verpleegsters. De gang eindigde op een blinde muur die het einde van het gebouw leek te zijn. Achter die muur lag echter een ruimte die bereikbaar was via een geheime deur in de laatste kamer. In de geheime kamer stonden bedden voor de onderduikers. Ook konden zij hier hun fietsen kwijt, want zodra deze buiten zouden staan zouden de Duitsers meteen argwaan krijgen.
Prima camouflage?
Als de onderduikers zich in de kamer bevonden hing de verpleegster van de laatste kamer een gordijn voor de geheime toegangsdeur, zette zij een kapstok voor het gordijn en schoof ze haar bed tegen het gordijn aan. Prima camouflage zou je zeggen. Of het ook voldoende zou zijn ontdekten de onderduikers op 10 januari 1945.
Harde Duitse stemmen
De mannen waren nog maar net in bed gekropen toen ze door een zuster werden gewaarschuwd dat er Duitsers in het gebouw aanwezig waren. Al gauw hoorden ze zware laarzen in het gebouw en harde Duitse stemmen in de kamer naast de spookzolder. Ze hielden hun adem in. Zou de verpleegster haar zenuwen kunnen beheersen? Was er iets blijven liggen in het paviljoen dat hun aanwezigheid zou verraden?
Die moest open!
De reden dat de Duitsers in de kamer waren was een gesloten kast. Die moest open! De zuster die in het bed voor de opening naar de spookzolder lag had de sleutel niet, zij lag daar enkel als camouflage. Al die tijd hielden op enkele meters afstand de onderduikers hun adem in. Uiteindelijk duurde het de Duitsers te lang voordat de sleutel boven water kwam en vertrokken ze. De spookzolder had de vuurproef doorstaan.
Wantrouwend
Achteraf hoorden de mannen dat de 7 Duitsers door de vondst van een mannen regenjas en een pijp in de huiskamer van het paviljoen zeer wantrouwend waren geweest, en daardoor de zoektocht waren gestart. In de laatste maanden van de oorlog voerde de bezetter het aantal controles namelijk op. De Spookzolder is nooit ontdekt en heeft tot 18 april 1945 voor een onbekend aantal personen een veilig heenkomen geboden.
In vrijheid leven
Pieter Trap van Stichting Behoud Oorlogsherinneringen: “Het is belangrijk dat wij de verhalen uit de Tweede Wereldoorlog vastleggen en doorvertellen. Door de verhalen te delen zetten we mensen aan het denken over het feit hoe waardevol het is om vandaag in vrijheid te leven.”
Oproep
Daarom de oproep: Bent of kent u iemand met herinneringen of voorwerpen uit oorlogstijd? Neem dan contact op met Pieter Trap, oprichter van Stichting Behoud Oorlogsherinneringen. De vrijwilligers van Stibo komen graag bij u langs om uw herinneringen vast te leggen.
- Voor alle informatie: www.oorlogsherinneringen.nl
