ErikPrikt… jouw zwakste schakel.
We zagen het weer eens bij de aflossingsploeg op de Olympische winterspelen: het principe van de zwakste schakel die de opbrengst bepaalt. Die breekt als eerste terwijl alle andere schakels van de ketting nog sterk genoeg zijn. In machines, in teams, in een menselijk lichaam en in een klapschaats: altijd is er één onderdeel dat als eerste ‘breekt’ en daarmee bepalend is voor succes of falen van het geheel. Ken jij die schakel bij jezelf?
Scheikundigen noemen het traagste onderdeel in een complex chemisch proces de shbp, de snelheidsbepalende stap. Zij willen die shbp versnellen om het proces te optimaliseren. Ook buiten de wereld van de chemie draait alles om snelheidsbepalende stappen, want snel-sneller-snelst is de norm. Dus kan het wenselijk zijn je eigen zwakste schakel sterker te maken, om zo je persoonlijk functioneren te optimaliseren.
Maar pas op: sneller is niet altijd beter. Soms juist niet een versnelling de ‘verbeterstap’, maar een vertraging, een moment van reflectie vóór je verder gaat. Dan is het beter om even niet te handelen en de tijd te nemen om alles rustig te analyseren, wellicht zelfs het proces los te laten om zichzelf te laten ontwikkelen.
Kijk naar een opgroeiend kind: daar moet je niet aldoor bovenop zitten. Het kind moet soms zelf zijn weg vinden, terwijl je als ouder al snel denkt: dat doet-ie verkeerd, ik doe het zelf wel even. Op de werkplek zie je ook vaak iemand die alles naar zich toetrekt, omdat hij de lastigste taken niet aan anderen toevertrouwt. In eerste instantie elimineert hij dan de shbp, in dit geval de minder ervaren collega’s. Maar op de lange termijn zou het lonen als hij zijn kennis en kunde overdroeg op de anderen. Dat zou het collectief stimuleren en het proces optimaliseren. Zo bezien kan zo’n ‘oude rot in het vak’ zowel de meest vertragende als de versnellende factor van de organisatie zijn.
Je handelt vaak vanuit gedachten die heel snel, op basis van een eerste indruk of een ingeslepen overtuiging, bij je opkomen: Ik zie dat hij het niet goed doet, ik kan het beter zelf doen, of nog erger: Zie je wel: vrouwen/jongeren/allochtonen/ vul maar in…. zijn daar te dom voor. Pas bij nader inzien, als je de moeite neemt om de zaak te overdenken en met anderen te bespreken, lukt het je om vooroordelen bij te stellen en kom je (soms) tot een evenwichtiger oordeel.
Evolutionair is ons vermogen tot snel reageren natuurlijk prachtig, vaak van levensbelang. Maar wanneer je de homo sapiens beschaving en ontwikkeling toedicht, moet je wel het snelle deel van je brein in de gaten houden. Dat is je primitieve ‘ik’, en die kan zomaar je eigen resultaatbepalende zwakste schakel zijn.
Erik Slagt
Ermeloër Erik Slagt coacht mensen die ‘een beetje vastlopen’ in hun persoonlijke ontwikkeling. Motto: er is altijd meer ruimte dan je denkt.
- Zie ook: www.espacio-coaching.nl
