ErikPrikt… vluchten? ‘Soms knaagt dat verlangen’

Foto:

ErikPrikt… vluchten?

Ook al is het mooi wonen in Ermelo, soms knaagt dat verlangen om te vluchten, wég uit de dagelijkse werkelijkheid, op zoek naar die plek waar het beter is… Diep van binnen hoor ik de rauwe stem van die oude rocker vol verlangen zingen: Someday girl, I don’t know when, we’re gonna get to that place where we really wanna go and we’ll walk in the sun… *

Natuurlijk, dat is van een heel andere orde dan op de vlucht zijn voor oorlog, hongersnood of politieke vervolging. Toch is elk verlangen, heimwee of hoop een vorm van escapisme, zeggen psychologen. Zij zien die neiging om tot vluchten – zowel mentaal als fysiek – als een typisch menselijke zwakte: de mens heeft een diepgeworteld onvermogen om de willekeur van het leven te verdragen.

Ook de filosoof Kierkegaard zat op dat spoor. Hij constateerde dat het ons bijna nooit lukt om aanwezig te zijn in het moment. We willen altijd weg van de plek waar we zijn, de essentie van het bestaan zoekend in het verleden (herinneringen) of in de toekomst (fantasieën), dus niet in het accepteren van hoe het nu is.

Camus daarentegen, zag juist een mens die de hele dag probeerde betekenis te geven aan zijn leven, ook al was dat in een leeg en betekenisloos universum. Hij voelde het als een uitdaging om, wetend dat het leven zinloos is, dat je doodgaat en dat er naar zijn overtuiging daarna ook geen betekenis wacht, er toch voortdurend inhoud aan probeert te geven.

Maar is het niet ook heilzaam, en dus van levensbelang, om je van tijd tot tijd te onttrekken aan die harde, onvoorspelbare grillen van het leven? Om je zonder schaamte over te geven aan zaken als sport, nostalgie, series streamen, vliegreizen, weelde en wellust? Natuurlijk voelt dat lekker, even ‘zondigen’, maar het lost niets op en daarna volgt de kater. Het zijn namelijk wel eigen keuzes – één van de drie basisbehoeften van de mens – maar ze vervullen niet de twee andere: we willen ons competent voelen en we willen sociale relaties aangaan en onderhouden.

Of missen we nu de diepere laag onder ons vluchtgedrag? Ernst Bloch, de ‘filosoof van hoop’, zag escapisme als hét startpunt van verandering. Juist via dagdromen en hoop kon de mens de dingen fundamenteel anders zien en daarmee een nieuwe, betere samenleving tot stand brengen!

En paradoxaal genoeg ligt verbeeldingskracht, met de vrije geest dwalen door verzonnen werelden, ook aan de basis van de mooiste kunstuitingen. Of het nu romans zijn of verhalen, theater of muziek, veel kunst zit vol met dat wat we liever ontvluchten, zoals geweld, menselijk onvermogen, liefde en bedrog.

Voor mensen die vluchten voor bommen en dictators is de vraag niet of vluchten zin kan hebben, maar of het nog kan, en hoe, en waar naartoe. Die moeten we helpen. En ondertussen mag iedereen blijven zoeken, dwalen en dromen, in de hoop ‘het’ ooit te vinden. Until then, baby we are born to run*.

Inspiratie: Daan Rovers, Ianthe Sahadat
* Bruce Springsteen

Erik Slagt
Ermeloër Erik Slagt coacht mensen die ‘een beetje vastlopen’ in hun persoonlijke ontwikkeling. Motto: er is altijd meer ruimte dan je denkt.

Zie ook: www.espacio-coaching.nl

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen