EriktPrikt een dag na de verkiezingsuitslag gemeenteraad.
We hebben net de verkiezingen voor de gemeenteraad gehad. Na de ’strijd’ om de gunst van de kiezer begint, óók in Ermelo, het spel dat draait het om macht en gezag. Wie vormen het nieuwe college? Worden de oude, falende bestuurders vervangen door frisse nieuwkomers?
Bij macht gaat het puur om wie de sterkste is van twee partijen, bij gezag of autoriteit erkennen beide partijen de regels en wetten die zijn afgesproken. Ik accepteer dat een politieagent mij kan bekeuren, omdat we erop vertrouwen dat we beiden de wet erkennen. Als er geen vanzelfsprekende autoriteit is, ontstaat anarchie. Dan bestaat het risico dat degene met de grootste mond wint. Of, op de lange termijn, de groep met het grootste uithoudingsvermogen. Dat kan een actiegroep tegen windmolens zijn, of een paar moedige burgers die het na jaren juridische ‘strijd’ lukt om een illegaal geplaatst hekwerk te laten afbreken.
Waar komen die conflicten vandaan? Vaak uit ons eigen denken. We kijken naar de wereld om ons heen en zien verbanden die er niet zijn. We zien namelijk wat we graag willen, en wat we willen is bezit, liefde, geluk en macht. Alle ellende in de wereld komt daaruit voort, want zo’n wensenlijstje gaat niet samen met de verlangens van anderen. In het groot: Oekraïners vinden dat hun land bestaansrecht heeft, Poetin bestrijdt dat. In het klein: een school heeft een vol schoolplein en pikt een stuk openbaar groen in voor haar eigen leerlingen.
Hoe doen we dat zelf, in onze dagelijkse belevingswereld? Er is altijd sprake van machtsverhoudingen. Het gezag wordt niet altijd erkend: thuis (ouders tegenover kinderen) en op de werkplek (leidinggevenden in relatie tot hun medewerkers), in de sport (spelers en scheidsrechters) en in de maatschappij (wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht). Op al die plekken kunnen conflicten ontstaan doordat men verschillend denkt over elkaars bevoegdheden en over vrijheden en beperkingen. Er is niet één juiste zienswijze. Allemaal moeten we soms keuzes maken die schuren met onze eigen voorstelling van de wereld.
In de praktijk vinden de meeste mensen acceptabele oplossingen voor verschillen van inzicht. Daarvoor moet je elkaar wel vertrouwen. Kinderen gehoorzamen doorgaans hun ouders en docenten, voetballers de beslissingen van het arbitrale trio, enzovoort. Zelfs onze wethouder regering moest de uitspraken van de rechter volgen toen actieve burgers dat ‘landjepik’ niet pikten.
Gelukkig, de meeste mensen deugen. Toch kan niet iedereen altijd de verleiding weerstaan om verplichtingen te ontduiken en mazen in de wet zoeken. Dan is de hebzuchtige wil de sterkste en gebruik je het kleine beetje macht dat je hebt om je zin te krijgen. Ook al is dat illegaal. We moeten allemaal permanent alert zijn om op ons eigen morele kompas te kunnen vertrouwen.
Erik Slagt
Ermeloër Erik Slagt coacht mensen die ‘een beetje vastlopen’ in hun persoonlijke ontwikkeling. Motto: er is altijd meer ruimte dan je denkt.
Zie ook: www.espacio-coaching.nl
