ErikPrikt… heerlijk inconsequent.
‘Ik moet nodig eens m’n kamer / m’n bureau / de berging opruimen.’ Komt die verzuchting je bekend voor? Ook behoefte aan controle over een klein stukje van deze chaotische wereld? Wat die orde inhoudt is overigens voor iedereen verschillend. Ik ken iemand die perfect de weg weet in de enorme stapel dossiers, memo’s, rapporten en verslagen op z’n bureau, terwijl z’n collega’s moeten graven in een kast vol nette hangmappen.
Jammer voor de ordelijke geesten, maar elke poging tot verregaande ordening is gedoemd te mislukken. Natuurkundigen weten dat na verloop van tijd alle opgebouwde systemen ook weer uit elkaar vallen. Alles vervalt tot wanorde. Een eenvoudig voorbeeld is een scheutje melk in de koffie: heel even is er een strikte scheiding tussen de witte en de bruine vloeistof (ordening!), maar al snel vermengen ze. Of een ijsblokje in een glas water: vaste stof en vloeistof zijn strikt gescheiden, maar langzaamaan smelt het ijs. De watermoleculen uit het blokje, die daar een vaste plek hadden, vermengen zich met de watermoleculen in het glas, tot alle moleculen zich vrij door elkaar bewegen: wanorde!
Dat zien we ook in het groot. Alle machtige dynastieën, de Inca’s, de Perzen, de Grieken en de Romeinen, zijn ten onder gegaan toen de grote leiders alles steeds strakker organiseerden. Op een gegeven moment trad toch de ‘betonrot’ op in hun staatkundige bouwsel en brokkelde hun macht af. Op de puinhopen bloeiden kleine staatjes op, waarvan er één wat machtiger werd… enzovoorts. Dat wil overigens niet zeggen dat er helemaal geen orde mogelijk is. Integendeel, er is bijna altijd sprake van een zekere ordening, maar die is nooit stabiel. Zo spreekt men nu al van een veranderende wereldorde, waarin China de leiding op het economische en geopolitieke vlak overneemt van de Verenigde Staten. De basis: strakke ordening, zo lang het duurt.
De vraag is in hoeverre we orde nodig hebben in het dagelijks leven. Helemaal zonder kunnen we niet, want we hebben in onze maatschappij altijd anderen nodig voor producten en diensten. Daardoor komt er elke dag water uit de kraan, heeft de bakker brood gebakken en rijden er treinen. Maar wie te veel hecht aan punctualiteit en een strakke organisatie, mist de flexibiliteit die nodig is om met de onvermijdelijke veranderingen om te gaan. Je bent beter af als je soepel kan schakelen, iets anders eet bij het ontbijt, reisplannen kan wijzigen of ongewassen gaat telewerken.
Dat geldt ook voor je standpunten, zienswijzen en ideeën over politiek, kunst of kledingstijl. Als je probeert daar een strakke orde in aan te brengen, en alles perfect op elkaar wil afstemmen om een kloppend geheel van jezelf te construeren, merk je dat dat niet lukt. Daartegen vechten is verspilde moeite. Beter is het om jezelf toe te staan om inconsequent te zijn, om vandaag een andere mening te hebben dan gisteren en iets mooi te vinden dat je eerst lelijk vond. Wat een rust, wat een vrijheid!
Erik Slagt
Ermeloër Erik Slagt coacht mensen die ‘een beetje vastlopen’ in hun persoonlijke ontwikkeling. Motto: er is altijd meer ruimte dan je denkt.
Zie ook: www.espacio-coaching.nl
