ErikPrikt… weerbaarheid
Er komt veel op ons af in deze verwarrende tijden. Goed omgaan met het onverwachte en het onbekende is noodzakelijk. Gelukkig zit dat in onze genen, want het is de basis van elke natuurlijke ontwikkeling. Onze geest, onze spieren én ons immuunsysteem worden sterker als je ze gevarieerd belast, als ze schokken moeten opvangen en leren goed te reageren. Zo wordt je weerbaarder, dan kun je tegen een stootje. En jezelf staande houden in onze dynamische samenleving met al z’n onvoorziene gebeurtenissen, is één grote oefening in weerbaarheid.
Het heeft weinig zin om te proberen de onvoorspelbare toekomst te voorspellen met ingewikkelde computermodellen. Resultaten uit het verleden bieden nooit garanties voor de toekomst, dus vertrouwen op eerdere ervaringen geeft je schijnzekerheid. Maar wat doen de knapste ingenieurs in deze eeuw van de high tec? Ze kijken bij de bouw van een kerncentrale naar vroegere aardbevingen in het gebied, maar in Fukushima (Japan) verliepen de zaken niet volgens het berekende slechtste scenario. Dat had hoogstens een tsunami van 5,7 meter hoog moeten zijn, maar deze was 12 meter en dat maakte de ramp zo groot.
De conventionele risicomanager heeft risico’s als focus: hij objectiveert, kwantificeert en beheerst risico’s volgens vaste modellen. Maar in de hedendaagse dynamiek is onzekerheid de enige nieuwe zekerheid, wat leidt tot vele ‘wilde maatschappelijke vraagstukken’, met volop risico’s én kansen. Vaak is er niet één beste oplossing, als er al een oplossing is.
Je kan beter je weerbaarheid vergroten, zorgen dat je scherper kan inspelen op onverwachte heftige gebeurtenissen die je niet wil of niet kán zien aankomen. Een pandemie, zoals nu, of een klimaatcrisis in de naaste toekomst. Maar hoe doe je dat, minder kwetsbaar worden?
Daarvoor is een mentaliteitsverandering nodig: niet proberen het toeval uit te sluiten, maar meer oog krijgen voor de positieve aspecten van het onverwachte. Niet voor elk risico een technische oplossing bedenken, maar juist voordeel halen uit alle variatie. Piloten moeten standaard de automatische piloot inschakelen, want dat is efficiënter en goedkoper, maar ze worden daardoor onvoldoende uitgedaagd. Alles aan de techniek overlaten werkt verzwakkend, met soms ernstige gevolgen. Want soms faalt die techniek en dan moet de mens zelf ingrijpen.
Het zou goed zijn als we minder belang hechtten aan technische kennis en meer aandacht hadden voor de ontwikkeling van improvisatietalent. In een weerbaar systeem ben je wel in charge, maar niet in control, oftewel: je moet wel handelen, ook al heb je niet alles in de hand. Roep daarom niet: Pas op, val niet! maar net als Pipi Langkous: Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik ’t kan! Zo kwetsbaar ben je echt niet.
Erik Slagt
Ermeloër Erik Slagt coacht mensen die ‘een beetje vastlopen’ in hun persoonlijke ontwikkeling. Motto: er is altijd meer ruimte dan je denkt.
Zie ook: www.espacio-coaching.nl
Reacties