ErikPrikt… tijdverlies
Altijd tijd tekort? Elke dag pezen om alles op tijd af te krijgen, maken de deadlines je nerveus? Tijd is een ongrijpbaar fenomeen en niemand kan hem tegenhouden. Als je even de tijd zou nemen voor een pas op de plaats, zou je zien dat we met z’n allen een dwaas spel spelen. Toch moet je weer door, want tijd is geld. Dat klinkt als een modern kapitalistisch credo, maar de gedachte dat je je tijd goed moet besteden is al heel oud. In de Bijbel spreekt Paulus* hier al over en 300 v. Chr. zei Theophrastus** dat tijd ‘eene kostbare uitgave is.’
Hoewel ongrijpbaar, toch suggereert ‘je tijd goed besteden’ dat een zekere mate van controle mogelijk is en dat wekt de illusie dat tijd inderdaad iets is als geld, dat je naar believen kan ‘uitgeven’. Die gedachte strookt met een Westerse ‘lineaire’ tijdsopvatting – objectief, meetbaar, eenduidig – die tijdmeting losmaakt van de kringlopen van de natuur, met het eeuwige weerkeren van de seizoenen en de cyclus van leven en dood.
Dan spreek je van ‘tijd winnen’ en ‘tijd verliezen’ al naar gelang het resultaat van je handelen positief of negatief is, en verschuift de aandacht naar de kwantiteit ten koste van de kwaliteit. Dus hoe sneller hoe beter. Dan ga je je haasten en fouten maken en moet je erkennen: ‘half werk is dubbel werk’, probeer je de ‘verloren’ tijd in te halen, maar zijn er onvoorziene tegenslagen die veel tijd ‘kosten’… De angst om niet ‘alles uit het leven te halen’ kan obsessieve vormen aannemen: je kan je agenda volproppen tot je er bij neervalt, maar daarvan herstellen kost héél veel tijd, weet ik als ervaringsdeskundige.
Het gekke is dat we proberen ‘de tijd te doden’ als we even ‘niets te doen hebben’. Niets, bestaat dat? Een ‘leeg’ uur met jezelf, in een wachtkamer of op een vliegveld, vinden we kennelijk zo bedreigend dat we het onschadelijk willen maken. Dan is bladeren in een tijdschrift of twitterberichtjes lezen kennelijk beter dan stilzitten. Of we proberen een nuttige invulling, rustig naar muziek luisteren in de file of een rood stoplicht te verwelkomen als moment dat we even ‘niets’ mogen doen. Dan hebben we geen tijd verloren, alleen anders gebruikt.
‘Tijd verliezen’ is natuurlijk iets dat zich in je eigen hoofd afspeelt en je versterkt het negatieve gevoel dat ermee gepaard gaat door je erover op te winden. Vanuit een Boeddhistisch oogpunt zou je kunnen stellen dat de drang om dingen te doen voortkomt uit verlangen, uit begeerte om méér te willen hebben dan je nu hebt. Als je (alleen) materialistische ‘winst’ nastreeft, zal je die honger nooit stillen. Wanneer je de tijd neemt voor reflectie op de eindigheid van het leven, kom je misschien tot een dieper inzicht en een zinvoller invulling van alle tijd die je is gegeven.
Want je hébt toch gewoon geen tijd te verliezen?
- * Efese 5:13
** Theofrastus (371-287 v.Chr.), Grieks filosoof
Erik Slagt
Ermeloër Erik Slagt coacht mensen die ‘een beetje vastlopen’ in hun persoonlijke ontwikkeling. Motto: er is altijd meer ruimte dan je denkt.
Zie ook: www.espacio-coaching.nl
